Leerlabo
Urban education & armoede
Hoe kunnen we systemen van kinderen en jongeren inzetten voor sociale inclusie?
Welkom bij de vorming
Urban Education & armoede
van het Onderwijscentrum Brussel
Wij bieden je deze online vorming aan. Je kan rustig op je eigen tempo de vorming doornemen.
Heb je vragen? Is iets onduidelijk? Wil je iets kwijt?
Aaron, An en Fien staan klaar om je te helpen, mail ons gerust!An.Claeys@vgc.be, Fien.Sambaer@vgc.be, Aaron.Vanparys@vgc.be
Aanpak en agenda
Deel 1. Armoede & Brede Scholen in Brussel: uitdagingen en kansen
Deel 2. Getuigenissen, ervaringen en inzichten uit het leven gegrepen
Deel 3. Ontwerp je interventie voor sociale inclusie
Deel 4. What’s next?
Doelen voor deelnemers
- Je reflecteert op je eigen sociale systemen als kind
- Je kent de begrippen armoede & brede scholen
- Je hebt inzicht in krachten en drempels voor sociale inclusie
- Je ontwikkelt jouw sociale inclusie-interventie
- Je denkt mee na hoe je sociale inclusie kan verhogen
Deel 1: Armoede en Brede Scholen in Brussel: uitdagingen en kansen
Armoede
Armoede is een netwerk van sociale uitsluitingen dat zich uitstrekt over meerdere gebieden van het individuele en collectieve bestaan. Het scheidt de armen van de algemeen aanvaarde leefpatronen van de samenleving. Deze kloof kunnen ze niet op eigen kracht overbruggen” (definitie van Prof. Em. Jan Vranken).
Armoedeweb
Armoede is een structureel probleem met heel veel kloven, breuklijnen,… op verschillende niveaus. De buitenkant en de binnenkant.
We focussen vandaag op sociale uitsluiting, omdat dat iets is waar we allemaal impact op hebben, omdat we zelf mee deel uitmaken van de systemen van kinderen en jongeren én een verantwoordelijkheid hebben bij het creëren van maximale ontwikkelingskansen.
Opgroeien in systemen
Een systeem is een groep mensen die een gemeenschappelijk doel hebben en emotioneel op elkaar betrokken zijn.
Dit kan een vergelijkbare leeftijd zijn, belangstelling of status en gemeenschappelijke omgangsvormen.
Een systeem kan zowel een gezin zijn, een organisatie of een groep mensen die zich verenigen.
Mensen behoren dus naargelang hun sociale context tot meerdere groepen of systemen.
Alle leden van een systeem beïnvloeden elkaars functioneren
Een systeem organiseert zich om zijn doel te bereiken.
Door de interactie tussen de verschillende personen binnen het systeem ontstaan er eigen communicatiepatronen, een eigen ordening (regels) en een eigen samenwerkingsmodel.
· Als één element verandert in het systeem, heeft dit zijn weerslag op de anderen en het systeem.
· Ieder heeft een aandeel in de loop van de gebeurtenissen.
· Mensen werken samen om een situatie al dan niet in stand te houden.
Van diverse systemen tot integrale ontwikkeling van
kinderen en jongeren
Brede Scholen (BS) in Brussel
Wat is een Brede School? Scholen, organisaties, ouders en buurt slaan de handen in elkaar in een lerend netwerk.
Een BS werkt aan een brede leer- en leefomgeving door het verlagen van drempels en het scheppen van kansen.
Een BS heeft als doel maximale ontwikkelingskansen voor àlle kinderen en jongeren. Het draagt bij tot de meervoudige identiteitsontwikkeling met speciale aandacht voor maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren.
De concrete werking is lokaal maatwerk op basis van noden en kansen.
Breed leren
Met breed leren, bedoelen we het leren van competenties in onderlinge samenhang en binnen diverse maatschappelijke contexten.
Kinderen en jongeren kunnen zo competenties oefenen in een min of meer levensechte context, ontmoeten andere mensen, invalshoeken, activiteiten, beroepen, leef-, werk-, woonsituaties, … en/of leveren een actieve bijdrage aan het leven rondom hen door bijvoorbeeld een verantwoordelijke taak uit te voeren in de omgeving.
We gebruiken vaak het beeld van het lemniscaat : het symboliseert verbindingen en circulaire leerprocessen.
Breed leren voor meervoudige identiteitsontwikkeling
Door in verschillende systemen op te groeien, ontwikkelen kinderen en jongeren hun meervoudige identiteit.
We gebruiken vaak de ajuin als beeld voor de meervoudige identiteitsontwikkeling:
- Elke rok is een stadium in de identiteitsontwikkeling. Sommige rokken zijn sterk, andere zijn blessures.
- De planken zijn de contexten waarin je opgroeit en die je helpen om je identiteit te ontwikkelen.
Veel sterke planken, voeden sterke rokken. Planken die kraken, zorgen voor gekraakte rokken.Door in verschillende systemen op te groeien, ontwikkelen kinderen en jongeren hun meervoudige identiteit
Voor ketten die veel sociale uitsluiting en onveiligheid ervaren, is de transfer van competenties tussen diverse contexten een extra uitdaging. Zij hebben extra ondersteuning nodig bij hun meervoudige identiteitsontwikkeling.
Alle bredeschoolpartners nemen de gezamenlijke verantwoordelijkheid op om die transfer van competenties te faciliteren in diverse sociale contexten. Zo co-creëren we maximale kansen voor meervoudige identiteitsontwikkeling van onze ketten, met aandacht voor de buitenkant en de binnenkant.
Deel 2: getuigenissen, ervaringen en inzichten
uit het leven gegrepen
Aaron groeide als kind op in verschillende systemen. Zo groeide Aaron afwisselend thuis en in instellingen op.
Als kind had Aaron de kans om te participeren in verschillende organisaties die vrijetijdsbesteding aanboden.
Met de bagage uit generatiekansarmoede die Aaron had, verliep het contact met de verschillende organisaties niet altijd even vlot.
Greet - lid voetbalclub
Lydia - klasgenoot en lid muziekacademie
Bob - leraar tekenacademie
Je luisterde naar verhalen van Aaron als kind en jongere, ontdekte zijn levenservaring en de systemen waarin Aaron opgroeide.
Ga nu zelf terug in de tijd en teken jouw systemen als kind / jongere.
Ik en mijn systemen als kind / jongere
Opdracht 1 - 15 minuten
- Kies een leeftijd als kind of jongere
- Neem pen en papier
- Teken jezelf of gebruik een foto van jezelf met een attribuut (voetbal, trommel, fiets, muziek, snoezelplek, sportplek,…) die toen belangrijk waren voor jou.
- Plaats jezelf in het midden en teken de verschillende systemen waarin je opgroeide.
Opdracht 2 - 15 minuten
- Wat hielp jou groeien, ontwikkelen? (krachten)
- Wat waren jouw hindernissen? (drempels)
We nodigen je uit om je antwoorden te posten op de blog.
Je maakte nu je sociogram en een inventaris van krachten en drempels in jouw systemen.
Deel 3: Ontwerp je interventie voor sociale inclusie
Aaron, Bert, Dikra, ...
We kennen deze kinderen allemaal.
Ze maken deel uit van onze maatschappij en verschillende systemen.
Ik kan Bert niet goed inschatten. Is hij rustig aan het tekenen. Plots begint ie zijn vriendje te schoppen. Zijn we aan het trefbal aan het spelen en dan zijn er plots 2 ballen. Zijn we een gezelschapsspelletje aan het spelen, begint hij de spelregels aan te passen in zijn voordeel...
Ik weet niet of Dikra zich goed in haar vel voelt. Ik hoor haar nauwelijks tijdens een kringgesprek. Soms zit ze zich stilletjes bezig te houden met ... , ja met wat eigenlijk? Als ik vraag of ze zich verveelt, of er iets scheelt, ontwijkt ze mijn vraag.
Opdracht 3 - ik als OO, BSOO, Bscoo: jouw interventies - 20 min
In opdracht 1 ontdekte je de diverse systemen die jou kansen gaven op sociale ontwikkeling, en waar je soms ook sociale uitsluiting ervoer.
Je maakte in opdracht 2 een inventaris van krachten en drempels die invloed hadden op jouw ontwikkeling als kind en als jongere. Sommige drempels heb je aangepakt en omgebogen tot krachten. Op andere drempels had je geen impact. Dit alles maakt deel uit van jouw levenservaring.
We zetten allemaal onze levenservaring in voor sociale inclusie in de systemen van onze ketten.
- Hoe beïnvloedt dit jou in jouw job?
- Welke interventies doe je al? Wat lukt al? Wat weet je al? Wat doe je al? Wat merk je al op? Wat deel je al
*
*
*
*
*
We nodigen je uit om je antwoorden te posten op de blog.Opdracht 4 – ontwerp jouw persoonlijke interventie voor sociale inclusie - 20 min
1. Op welke interventie wil je meer inzetten?
- In welk systeem ga je aan de slag?
- Bij welke actie?
- Welk effect wil je bereiken?
- Met wie?
- Wanneer?
2. Bekijk dit filmpje over taal en expressie
Welke expressietaal/talen zet jij graag in om jouw verbale communicatie te versterken?
Jouw expressietaal/talen zullen jouw interventie voor sociale inclusie kracht bij zetten!
Deel 4: What’s next?
Urban education & armoede
Brusselse context
Armoede heeft een grote impact op het leren en leven van Brusselse kinderen en jongeren.
1 Kind op 4 groeit op in een gezin zonder inkomen uit arbeid.
OCB & Urban education: een veelheid aan diverse systemen
(…) Het begrip ‘urban’ of grootstedelijke context gaat niet alleen over grootte. Vaak wordt in de literatuur ook verwezen naar de mate van diversiteit (en superdiversiteit) van de bevolking en de aanwezigheid van een uitgebreid, divers en rijk netwerk van politieke, culturele, sport en andere instellingen (…)
Een belangrijk kenmerk van een grootstedelijke context is immers de concentratie van een heel divers aanbod vanuit verschillende sectoren met een rechtstreekse of onrechtstreekse link naar educatie (…)
Door jouw interventie regelmatig in te zetten in systemen van kinderen en jongeren, werk je met diverse mensen aan sociale inclusie. Deze mensen beïnvloeden hun systemen.
Systemen die deel uitmaken van een bredeschoolnetwerk, creëren samen kansen voor sociale inclusie en meervoudige identiteitsontwikkeling van onze Brusselse ketten op school en in hun brede leer- en leefomgeving.
Van jouw persoonlijke interventie tot… een nieuwe gewoonte* voor sociale inclusie:
* Om een nieuwe gewoonte te leren, is het voor volwassenen nodig om dit 30 dagen lang 3 keer per dag vol te houden.Hoe gaan we de interventies voor sociale inclusie delen, warm houden en verspreiden?
We nodigen je uit om je antwoorden te posten op de blog.
Blog
Post hier je antwoorden.
Je kan dit anoniem doen door een alias aan te nemen.
Klik op de vraag om je antwoord toe te voegen.
Klik op 'more posts' om de andere vragen te zien.
March 25, 2020March 25, 2020March 25, 2020Bronnen en leesmateriaal
Als het sociaal-emotioneel moeilijk gaat...: 101 interventies. Authors, Ann De Bode, Ferre Laevers in onze O-Bib
E-learning platform 'Armoede & onderwijs' (nu nog het leerpad)
Vorming Brede Scholen en welzijn 04 2019 op SS
Meervoudige identiteitsontwikkeling: https://www.stampmedia.be/video/wat-kan-jongeren-de-handen-van-drijven
An Claeys - Fien Sambaer - Aaron Van Parys - 2020